بزرگنمايي:

آریا بانو -
با سرماخوردگی روحی مبارزه کنیم
٣١
٠
شهرآرا آنلاین / خبر تکان دهنده است؛ مادری بر اثر فشارهای روانی، زمانی که همسرش در خانه نیست و با دو کودک خردسالش تنهاست، دست به خودکشی می زند و به زندگی اش پایان می دهد، آن هم به بدترین شکل، یعنی حلق آویز کردن. حادثه هفته پیش در شهر خودمان اتفاق افتاد؛ جایی در همسایگی خانه من و شما.
در نگاه اول یک خودکشی ساده است ولی عمیقا متأثرمان می کند اینکه زندگی، مادری را با داشتن دو بچه که خود بالاترین انگیزه برای نفس کشیدن است، به جایی رسانده که راهی جز پایان دادن به زندگی اش نداشته است؛ کسی که ممکن است بارها او را دیده اما دردش را نفهمیده باشیم؛ کسی که ممکن است همین امروز و فردا باز قصه اش دوباره تکرار شود.
آمارها نشان می دهد ٢٣.6درصد مردم به یکی از انواع اختلالات روانی مبتلا هستند که افسردگی، شایع ترین آن هاست. همین آمارها می گویند ١٢.٧درصد افراد گروه سنی ١5تا 64سال که هم باید سرشار از شوق زندگی باشند به این بیماری مبتلایند. شیوع این بیماری در زنان ١6.5درصد و در مردان ١٢.٧درصد تخمین زده می شود.افسردگی در جامعه به قدری شایع است که روان شناسان از آن به عنوان «سرماخوردگی روحی» یاد می کنند که اگر درمان نشود و مزمن شود، به جز فرد، جامعه را هم با مشکلات بسیاری رو برو می کند. این موضوعی است که ما را بر آن داشت تا امروز با دکتر علی کاظمی دلوئی، روان شناس و مشاور خانواده، گفت وگو کنیم که در ادامه برای استفاده بیشتر شما به چکیده ای از آن اشاره خواهیم کرد.
افسردگی یعنی؟
اگر بخواهیم از افسردگی تعریفی ساده و همه فهم ارائه کنیم، باید بگوییم افسردگی یعنی اینکه فرد احساس کسالت دارد، سطح انرژی اش پایین است، خستگی دائم و غیرعادی دارد، افکار و احساسات و هیجاناتش نسبت به خود، محیط اطراف، دیگران و حتی دنیا منفی است، به آینده بدبین است و دیگر به کارهایی که قبلا از انجام آن ها لذت می برده و برای آن ها هیجان داشته است، هیچ حسی ندارد. با این تعریف شاید خود و بسیاری از اطرفیانتان را افسرده بدانید، اما این طور نیست. روان شناسان برای افسردگی درجات و علائمی مشخص کرده اند که به شرط استمرار آن ها می توان فرد را افسرده دانست.
لابد درباره افسردگی فصلی، دوره نوجوانی، پس از زایمان و... چیزهایی شنیده اید، اما هیچ یک از این ها تقسیم بندی درستی برای افسردگی نخواهد بود و نمی توان براساس آن به میزان وخامت مشکل پی برد. به همین دلیل بهتر است در یک طبقه بندی ساده، افسردگی را به خفیف، متوسط یا مزمن تقسیم کنیم تا بتوانیم به هرمرحله واکنش درست تری نشان بدهیم. براین اساس باید گفت چیزی نزدیک به ١٠تا١5درصد مشهد ی ها از افسردگی خفیف تا متوسط و ٧تا١٠درصد هم از افسردگی شدید رنج می برند.
نشانه های بالینی
فرد افسرده هم مانند سایر بیماران دارای علائمی است که به سادگی می توان آن ها را در او تشخیص داد و این همان زنگ خطری است که باید ما را درباره وقوع حوادث بعدی هشیار کند. این افراد استراحت و خواب کافی و خوبی ندارند، حال و حوصله ورزش ندارند، به تغذیه خود اهمیت نمی دهند، حوصله ارتباط با دیگران حتی دوستان و آشنایانشان را ندارند، در مرحله حاد و شدید بیماری، فرد حتی زمین گیر هم می شود و دیگر نمی تواند به کار و فعالیت های اجتماعی بپردازد.
البته همه ما گهگاه این حالت ها را در خود احساس می کنیم که گذرا هستند و اصلا به معنای ابتلا به بیماری افسردگی نیست. بنابراین تنها در صورتی که این علائم دو سه هفته در فردی وجود داشته باشد، باید احساس خطر کرد و به او لقب بیمار داد. پس در افسردگی خفیف فقط علائم ظهور می کند، در مرحله متوسط دو تا سه هفته همراه فرد است و در مرحله شدید همان طور که اشاره شد فرد زمین گیر می شود.
اینکه چرا فرد افسرده می شود، می تواند دو دلیل کلی داشته باشد. بخشی از آن مانند دیگر بیماری های ارثی است که بر این اساس باید گفت ٢٠تا٣٠درصد افراد افسرده، اعضای خانواده شان هم دچار افسردگی هستند. بخشی هم مربوط به محیط پیرامون فرد و افرادی است که با شخص در ارتباط اند. محیط های ناامن و پر استرسی که فرد در آن بزرگ شده و بیماری روحی اش را تشدید کرده است.
افکار منفی و خطرناک
هنگامی که با افراد افسرده هم کلام می شوید، می توانید به وضوح ناامیدی و یأس را در جمله هایی که به کار می برند احساس کنید. معــمولا این افراد فکر می کنند بدبخـت ترین فرد دنیا هســـــتند، نه خودشان و نه دیگران نمی توانند برای حال بدی که دارند کاری انجام بدهد، احساس خود درماندگی این افراد بیشتر از دیگران است و دارای خودباوری پایین و منفی هستند. تمام مشکلات و بدبختی ها را به خودشان نسبت و بیش از حد گزارش منفی می دهند. به طور مثال می گویند: «هوا ابریه و همه جا تیره و تاره». به عبارت ساده تر هرچیز ناخوشایند و بدی را به همه چیز تعمیم می دهند. یکی دیگر از ویژگی های این گروه، گرایش زیادشان به الگوهای غم است، مانند دیدن فیلم های غمناک و دنبال کردن حوادث و اخبار بد. همچنین با افرادی رفت وآمد دارند که غم و غصه شان زیاد است. درصورتی که افسردگی در مرحله حاد باشد، گهگاه فرد از تمایلش برای پایان دادن به زندگی هم حرف می زند.
کنترل و درمان افسردگی
به طور معمول افسردگی بین کودکان کمتر دیده می شود، برای همین نقطه شروع افسردگی را باید در دوره نوجوانی دانست، دورانی که با تصمیم گیری، تنش، چالش و شکست برای فرد همراه است و اگر او بتواند به سلامت از این دوره زندگی عبور کند، احتمال اینکه در دوره های بعدی به ویژه میان سالی و سالمندی افسرده شود، بسیار کم است. با همه این ها بیماری خبر نمی کند و وقتی به سراغ آدم می آید، باید فقط و فقط به دنبال درمانش بود. ازاین رو به عنوان اولین نکته همواره باید به یاد داشته باشیم که قرار نیست فردی از بیرون بیاید و دست ما را بگیرد و برای درمانمان اقدام کند. این خود ما هستیم که باید تا دیر نشده و کار به جایی نرسیده که نتوان کاری کرد، به دنبال رفع مشکل باشیم. همان طورکه افسردگی را به سه بخش تقسیم کردیم، درمان آن را هم باید مرحله به مرحله پیش ببریم.
درصورتی که افسردگی خفیف یا متوسط باشد که بیشتر مردم درگیر آن هستند، باید سبک و الگوی زندگی مان را عوض کنیم؛ به طور مثال انجام فعالیت های لذت بخش، ورزش هایی مانند شنا و پیاده روی که هورمون های شادی و تسکین بخش را در بدن آزاد می کنند، ارتباط اجتماعی بیشتر هرچند که تمایل ذاتی به تنهایی داشته باشیم، حذف الگوهای غم انگیز محیطی، تغذیه مناسب و خواب و استراحت کافی.
درصورتی که افسردگی شدید و زندگی روزمره فرد دچار اختلال شده باشد در قدم اول باید برای دارودرمانی اقدام کرد. این داروها همان هورمون های شادی بخش و تسکین دهنده هستند که باید به طور طبیعی در بدن آزاد شوند و نمی شوند. در قدم دوم درمان باید به اصلاح سبک زندگی پرداخت که همان توصیه هایی است که برای بیماران متوسط و خفیف هم بیان کردیم. در قدم سوم باید برای اصلاح افکار منفی و آسیب رسان فرد تلاش کرد که این کار بدون کمک و یاری یک روان پزشک یا روان شناس غیرممکن است.