بزرگنمايي:

آریا بانو -
رسیدگی به دعوای کودکان در جلسات هفتگی خانوادگی
٢٥
٠
خراسان / اختلافات خواهر و برادرها اجتناب ناپذیر و رایج است. کودکان برای بیان نیازها و خواسته های خود و ابراز مخالفت با خواهر و برادرهایشان به آموزش روش های مناسب و مسالمت آمیز احتیاج دارند. فراگیری و تمرین کردن این مهارت ها، به آن ها امکان می دهد نه تنها روش های گفت و گو، مصالحه و سازش کردن را بیاموزند بلکه از آن ها برای حل مسائل و مشکلات آینده شان استفاده کنند.
دلایل ایجاد اختلاف و راه حل هایش
در کنار پرداختن به راه حل ها، شایسته است نگاهی به علل احتمالی ایجاد اختلافات داشته باشیم تا بتوانیم راه حلی متناسب با علت را در پیش بگیریم و بدین طریق، شانس موفقیت خود را بالا ببریم. به همین منظور، مجموعه ای از علل احتمالی اختلاف فرزندان در ادامه ارائه می شود، با تعمق و بررسی رفتارها و چگونگی روابط با فرزندتان علل احتمالی آن را کشف کنید و راه حل متناسب با آن را در پیش بگیرید. توجه داشته باشید در بیشتر موارد بیش از یک علت وجود دارد، توصیه ها به صورت کلی ارائه شده اند و شما باید آن ها را متناسب با سن و سطح رشدی فرزندتان عملی کنید.
دلیل یک: توجه نکردن عادلانه به کودکان
برخی کودکان برای این که توجه پدر، مادر و نزدیکان شان را به خود جلب کنند، شروع به ناسازگاری و بدرفتاری با خواهر و برادرهایشان می کنند. در بیشتر اوقات، پدر و مادرهای پر مشغله و پرکار که وقت کمی برای بودن در کنار فرزندانشان دارند، با حسادت ها و رقابت های آن ها برای جلب توجه شان رو به رو هستند. یکی از مهم ترین دلایل حسادت کودکان به خواهر و برادرهایشان، تولد نوزاد جدید است. در این گونه شرایط، هر یک از فرزندان خانواده می کوشند به گونه ای نظر پدر و مادرشان را به سوی خود جلب کنند. علت دیگر، بیماری یکی از فرزندان خانواده است که می تواند عاملی برای کشمکش و مشاجره بین خواهر و برادرها باشد. برای نمونه، کودکی که دچار بیماری جسمی مزمن یا ناتوانی و مشکلی حاد است و به وقت زیادی برای رسیدگی و مراقبت نیاز دارد، بیشتر از سوی دیگر خواهر و برادرهایش مورد حسادت و رقابت واقع می شود.
راه حل های پیشنهادی: اختصاص دادن وقت جداگانه به هر یک از فرزندان و انجام فعالیت مورد علاقه اش در آن زمان هرچند به مدت محدود؛ به طور مثال نیم ساعت در هر روز. صحبت کردن با کودک با توجه کامل و برقراری تماس چشمی، محبت فیزیکی و کلامی به کودک.
دلیل دو: نبود امکانات کافی برای هر کودک
در بیشتر خانواده های پر جمعیت، وسایل و امکانات کمی برای تمامی فرزندان خانواده وجود دارد و آن ها باید برخی وسایل و اسباب هایشان را با یکدیگر شریک شوند.
راه حل های پیشنهادی: منصفانه برای هر کودک امکاناتی تهیه کنید و اگر باید برخی لوازم را با هم شریک شوند، برای عادلانه بودن این شراکت، قوانینی تهیه و به دلیل رعایت قوانین، آن ها را تحسین و تشویق کنید.
دلیل سه: مقایسه کردن کودکان با یکدیگر
کودکان مدام در حال سنجیدن و مقایسه کردن امکانات خود با خواهر و برادرهایشان هستند. آن ها همیشه به دنبال مساوات و عدالت هستند. ایجاد یک جو رقابتی بین فرزندان، باعث ایجاد خشم و پرخاشگری بین آن ها می شود و معمولا به دلیل مساوی نبودن امکانات برای همه فرزندان، روابط والد و فرزندی هم تحت تاثیر قرار می گیرد.
راه حل های پیشنهادی: از آن جا که مقایسه کودکان با یکدیگر موجب رنجش، دلخوری، خشم و حسادت آن ها می شود، سعی کنید از مقایسه آن ها خودداری کنید. منصفانه رفتار کنید، منصفانه رفتار کردن به مفهوم یکسان رفتار کردن نیست زیرا هر یک از فرزندان شما بدون شک دارای ویژگی ها، خصلت ها و توانایی هایی منحصر به فرد هستند که نیاز به رسیدگی و پرورشی خاص دارند. توجه داشته باشید به نیازهای همه فرزندان تان بپردازید و اگر یکی از آن ها نیاز به توجه بیشتری دارد (به طور مثال به علت بیماری) شرایط و علل را برای کودک دیگر توضیح دهید و از او برای رسیدگی به کارها کمک بخواهید.
دلیل چهار: تفاوت منش کودکان
در برخی خانواده ها، ممکن است یکی از فرزندان پر توقع، جنجالی و خودمدارتر یا آرام تر و مطیع تر از دیگر فرزندان باشد و همین موضوع، یعنی اختلاف منش و خلق و خو، می تواند زمینه و عاملی برای دعواها و ناسازگاری های کودکان باشد.
راه حل های پیشنهادی: از طریق پرورش مهارت های اجتماعی مانند حل اختلاف و مهارت همدلی، می توانید ظرفیت پایه کودک خود را ارتقا دهید.
2 راه حل کلی اما کاربردی
در ابتدا روش های حل مشکل و رفع اختلاف را هر چه زودتر به فرزندانتان بیاموزید و از آن ها بخواهید در مواقعی که دچار تعارض و اختلاف می شوند، حتما از آن ها استفاده کنند.
1- تعیین قوانین و مقررات: از فرزندان تان بخواهید هرگز لقب های ناشایست به یکدیگر ندهند، ناسزا نگویند، رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت آمیز نداشته باشند و یکدیگر را کتک نزنند. سعی کنید در اجرای قوانین و مقرراتی که برای فرزندان تان وضع می کنید، مصمم و ثابت قدم باشید .حتی می توانید در صورت مشاهده نقض این قوانین، برای آن ها جریمه ای مانند از دست دادن فرصت تماشای تلویزیون در نظر بگیرید. البته لازم است زمانی هم که مشاهده می کنید فرزندانتان از قوانین و مقررات شما پیروی می کنند، آن ها را تشویق کنید. در پرورش فرزندان، همواره روش های تشویقی را مقدم بر روش های تنبیهی قرار دهید.
2- برگزاری جلسه های هفتگی: سعی کنید در جلسه های هفتگی خانوادگی تان درباره نظرها، دیدگاه ها و مشکلات فرزندانتان بحث و گفت وگو کنید تا از این طریق هم بتوانید ارتباطی صمیمانه و نزدیک برقرار و هم به مسائل و اختلاف های آن ها رسیدگی کنید.