بزرگنمايي:

آریا بانو -
در دید و بازدید‌های نوروزی، کنجکاوی ممنوع!
٧٦٦
١
همشهری / خیلی وقت است که دید و بازدید و مهمانی در تعطیلات عید نوروز رونق سال‌های دور گذشته را ندارد. از دلایل اقتصادی و دوری راه‌ها و تعدد سلایق در خانواده‌ها برای تصمیم‌گیری که بگذریم، یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود بعضی‌ها کمتر به دید و بازدید علاقه نشان دهند، رفتار‌های نسنجیده و آزاردهنده، سؤالات خصوصی و تجسس در زندگی و حریم خصوصی آن‌ها توسط بقیه فامیل و آشنایان است که باعث رنجش آن‌ها می‌شود
هرقدر هم که بگوییم عید است و دید و بازدیدش، هرقدر هم که تلویزیون مثل هرسال گزارش مردمی با هیجان کاذب بگیرد و از مردم بخواهد از مزایای دید و بازدید بگویند و بگویند چقدر خوشحال هستند که عید فرصتی است برای دیدن فامیل و دوست و آشنا، اما باید قبول کنیم که خیلی وقت است که دید و بازدید و مهمانی در تعطیلات عید نوروز رونق سال‌های دور گذشته را ندارد و هرسال هم کمتر و کمتر می‌شود.
خیلی از خانواده‌ها دیگر فقط به دید و بازدید یکی دو خانواده نزدیک‌تر و صمیمی‌تر اکتفا می‌کنند، خیلی‌ها برای سفر برنامه‌ریزی می‌کنند تا از زیر بار رفت‌وآمد در بروند و خیلی‌ها هم ترجیح می‌دهند اصلا جایی نروند و فقط استراحت کنند.
از دلایل اقتصادی و دوری راه‌ها و تعدد سلایق در خانواده‌ها برای تصمیم‌گیری که بگذریم، یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود بعضی‌ها کمتر به دید و بازدید علاقه نشان دهند، رفتار‌های نسنجیده و آزاردهنده، سؤالات خصوصی و تجسس در زندگی و حریم خصوصی آن‌ها توسط بقیه فامیل و آشنایان است که باعث رنجش آن‌ها می‌شود؛ رفتار‌ها و سؤالاتی که گاه صرفا برای باز کردن باب صحبت و از سر ناآگاهی پرسیده می‌شود و آن‌قدر عمومیت دارد که اغلب متوجه نمی‌شوند چقدر برای طرف مقابل آزاردهنده است. درحالی‌که اگر بدانیم در این روز‌ها که بیش از پیش قرار است با هم معاشرت کنیم چطور باعث رنجش یکدیگر نشویم قطعا لحظات خوش‌تری در معاشرت با خانواده و دوستان خواهیم داشت. حالا ما برایتان یک راهنما داریم از باید‌ها و نباید‌هایی که اگر رعایت شوند معاشرت‌ها را دلپذیرتر می‌کنند.
کی زن می‌گیری؟
قدیم‌ها رسم بود تا دختر یا پسری در فامیل به سن ازدواج می‌رسید خانم‌های فامیل دست‌به‌کار می‌شدند و افراد مورد نظرشان را پیشنهاد داده و خیلی سریع به قول خودشان همه را سر و سامان می‌دادند. اما حالا سال‌هاست که این روش جواب نمی‌دهد و دختران و پسران جوان نه‌تن‌ها از این پیشنهاد‌ها استقبالی نمی‌کنند بلکه بعضی‌هایشان هم ناراحت می‌شوند. دلایل زیادی وجود دارد که یک دختر یا پسری که ما می‌شناسیم تا به حال ازدواج نکرده؛ از پیدا نکردن شخص مورد نظرش گرفته تا آمادگی روحی و فکری نداشتن برای ازدواج و شرایط اقتصادی نامناسب و شاید اصلا دوست ندارد ازدواج کند. باید قبول کنیم که موضوع ازدواج دیگران به ما هیچ ارتباطی ندارد و با پرسیدن سؤالاتی مانند «چرا ازدواج نمی‌کنی؟ کی ازدواج می‌کنی؟ چرا هنوز مجردی؟ کی به ما شیرینی عروسی می‌دهی؟» وارد حریم خصوصی دیگران نشویم.
چرا بچه‌دار نمی‌شوید؟
بپذیریم که سبک زندگی آدم‌ها، خواسته‌ها و انتظارشان از زندگی، اهداف، رویاها، لذت‌ها و به‌ویژه زندگی مشترک، با ما و آنچه به آن فکر می‌کنیم متفاوت است. لزومی ندارد هرکسی که ازدواج کرد در یک فاصله زمانی مشخص بچه‌دار شود یا اگر یک بچه دارد حتما به فکر داشتن فرزند دوم بیفتد و یا اگر دختر دارد تصمیم بگیرد پسردار شود و برعکس. یک زوج منتظر هستند تا خانه‌دار شوند و بعد بچه‌دار شوند، یک زوج منتظر بهبود شرایط اقتصادی هستند، یک زوج اصلا بچه دوست ندارند، یک زوج فقط یک بچه می‌خواهند و هزاران مدل فکری و خواسته‌ها و شرایط دیگری که ما اصلا فکرش را هم نمی‌کنیم، اما فقط و فقط به‌خود آن‌ها مربوط‌است و می‌تواند دلیل شرایط کنونی آن‌ها باشد.
پس یادتان باشد با پرسیدن سؤالاتی مانند «کی می‌خواهید بچه‌دار شوید؟ کی بچه دوم را می‌آورید؟ مامان و بابات نوه نمی‌خواهند؟ چرا هنوز بچه ندارید؟ پس کی می‌خواهید لذت پدر/ مادرشدن را بچشید؟ دلتان یک دختر/ پسر نمی‌خواهد؟ برای بچه‌تان خواهر/برادر نمی‌آورید؟» دیگران را نرنجانید.
چند واحد پاس کردی؟
ماجرای تحصیلات و دانشگاه رفتن در تمام این سال‌هایی که داشتن مدرک دانشگاهی تبدیل به ارزش شده‌است، چه برای نوجوانان که در سن کنکور هستند و چه برای دانشجویانی که چندسالی از تحصیلاتشان می‌گذرد، ماجرای پراسترس و ناراحت‌کننده‌ای است. کنکور به‌خودی خود مرحله پراسترسی برای بچه‌هاست و تکرار سؤال‌های مربوط به آن، به‌ویژه در روز استراحت و در مهمانی سؤال نابجایی است. تمام شدن دوره دانشگاه و تحصیل دیگران هم مسئله‌ای نیست که در زندگی ما تأثیری داشته باشد.
پس یادتان باشد با سؤالاتی، چون روزی چندساعت درس می‌خوانی؟ لیسانست را کی می‌گیری؟ سال بعد هم در کنکور شرکت می‌کنی؟ چرا رشته‌ات را عوض نمی‌کنی؟ معدل لیسانست چند شد؟ چند واحد پاس کرده‌ای؟ یک لیسانس گرفتن چرا این‌قدر طول کشید؟ نمی‌خواهی برای فوق‌لیسانس اقدام کنی؟» دیگران را از خود دور نکنید.
درآمدت چقدر است؟
میزان حقوق و درآمد افراد چیزی نیست که ما درباره‌اش از آن‌ها سؤال بپرسیم و کنجکاوی کنیم. هیچ‌گاه درباره حقوق دریافتی فرد از او سؤال نکنید. اینکه از شخصی درباره حقوق دریافتی شخص دیگری هم سؤال کنید، به همان اندازه ناپسند و دور از ادب است. حتی اگر شخص مقابل شما با پرسیدن این سؤال مشکلی نداشته باشد، باز هم شما حق ندارید از او این سؤال را بپرسید. اگر دوست‌تان حقوق کار قبلی‌اش را به شما گفته باشد شما باز حق ندارید از حقوق کار جدیدش سؤال کنید. حتی اگر سایر مسائل جزئی زندگی‌تان را با دوست یا اعضای خانواده‌تان در میان گذاشته‌اید و میزان درآمد خود را به او گفته‌اید بازهم اجازه پرسیدن این سؤال را ندارید.
چقدر اجاره خانه می‌دهی؟
سعی نکنید درباره هزینه‌ها از طرف مقابل سؤال بپرسید؛ از هزینه‌ای که برای اجاره آپارتمان کرده تا هزینه مدرسه بچه ها، خرید فلان لباس یا فلان جواهر و یا هرچیز دیگری که نظرتان را جلب می‌کند. پرسیدن سؤالاتی مانند «چقدر برای اجاره هزینه می‌کنید؟» و «آیا این کفش را گران خریدید؟»، «پرده‌ها برایت چند درآمد؟» و از این دست سؤال‌ها را برای خود ممنوع کنید. فقط به‌خاطر داشته باشید که اینگونه سؤالات باعث می‌شوند مردم احساس ناخوشایند پیدا کنند. اگر واقعا در مورد آن محصول کنجکاو هستید، به‌صورت آنلاین قیمت آن را پیدا کنید. اگر کسی چنین سؤالی از شما پرسید، به یاد داشته باشید که مجبور نیستید به آن‌ها پاسخ دهید. خوب است که در جواب بگویید: «من نمی‌خواهم در این مورد صحبت کنم». یا فقط می‌توانید با یک سؤال پاسخ دهید: «چرا؟»
سلیقه شخصی
اینکه مردم در خانه و در حریم خصوصی‌شان موسیقی سنتی دوست دارند یا پاپ، دوست دارند جوراب قرمز را با لباس مشکی بپوشند، غذای فرنگی دوست دارند یا ایرانی، همسرشان را چی صدا می‌کنند یا بچه‌شان را چندبار در هفته به پارک می‌برند به ما ربطی ندارد.
عشق و علاقه‌مندی آدم‌ها
اینکه چه‌کسی با چه‌کسی تناسب دارد یا ندارد، فلانی با کسی سن مادربزرگ یا پدربزرگش قصد ازدواج دارد، تحصیلاتش به درد چه کسی می‌خورد یا نه، دنبال پول چه کسی است، در زندگی خصوصی‌شان دعوا دارند یا نه به ما ربطی ندارد. اینکه حدس می‌زنید بین 2 نفر احساسی به‌وجود آمده خیلی خوب است که حواستان به دیگران هست، اما نباید در این خصوص با دیگران حرف بزنید و یا اینکه حدس‌تان را قضاوت کنید.
دوستان و آشنایان
در مورد دوستان، اقوام و آشنایان دیگران قضاوت نکنیم و کاری نکنیم که حرف دیگران و زندگی‌شان دغدغه و نقل محافل‌مان باشد. در میهمانی درباره دوستان و آشنایان میزبان/میهمان از او سؤال نکنیم؛ اینکه «خواهرت با نامزدش به کجا رسید؟ برادرت چرا خانه نمی‌خرد؟ فلان دوستات چرا پیش روانشناس نمی‌رود؟ فلانی کی بچه دار می‌شود؟ و...»
جراحی زیبایی
این هم از همان دست اظهارنظر‌ها درباره ظاهر آدم‌هاست. فرقی نمی‌کند شما طرفدار جراحی زیبایی هستید یا نه، اما نه حق دارید دیگران را بابت عمل زیبایی که انجام داده‌اند سرزنش کنید و به رویشان بیاورید که بهتر یا بدتر شده‌اند و نه حق دارید کسی که قصد جراحی زیبایی ندارد را سرزنش کنید و از او بپرسید که چرا این کار را انجام نمی‌دهی و تو خیلی به این جراحی نیاز داری.
خصوصیات اخلاقی آدم‌ها
بهتر است موقعیت ارتباط با آدم‌هایی که رفتارشان باعث ناراحتی مان می‌شود را محدود کنیم تا اینکه بخواهیم از اخلاق آن‌ها به‌طور مستقیم گلایه یا جلوی دیگران و پشت سرشان آن‌ها را نقد کنیم.
نویسنده: نرگس قوی‌زری