بزرگنمايي:

آریا بانو -
با توجه به بهبود شرایط زندگی، توسعه جوامع امروزی و پیشرفت علوم پزشکی میانگین طول عمر افراد نیز بالا رفته و در نتیجه سالمندان درصد زیادی از جمعیت را تشکیل می‌دهند. بنابر این توجه به آن‌ها بسیار حائز اهمیت و باعث بالا رفتن کیفیت زندگی در هر کشور می‌شود. آگاهی از نیازهای سالمندان و برطرف کردن این نیازها است که باعث ارتقای سطح روانی و جسمی و در نهایت شادی و سرزندگی آنها می شوند. هدف از این مقاله نیز بررسی نیازهای سالمندان است.
سالمند به چه کسی گفته می‌شود؟
پیری کاهش قوای روانی و جسمی است که در اثر گذشت زمان روی می دهد. تعریف پیری در کشورهای مختلف با توجه به شرایط فرهنگی متفاوت است.
در ایران سن پیری تعریف نشده است ولی اگر شروع دوره پیری را زمان بازنشستگی کامل از خدمت محسوب کنیم طبق قانون تأمین اجتماعی سن پیری برای مردان 60 سالگی و برای زنان 55 سالگی می باشد و طبق قانون استخدام کشوری سن بازنشستگی برای مردان و زنان 65 سالگی است.
نیازهای سالمندان
نیازهای سالمندان را می‌توان در 5 مورد زیر تقسیم بندی کرد:
• احتیاجات عاطفی
• احتیاجات معیشتی
• امنیت
• احتیاج به شرکت در زندگی اجتماعی
• احتیاج به تفریح
بررسی نیازهای سالمندان
بررسی نیازهای سالمندان
نیازهای اولیه و اساسی سالمندان
بدیهی است هر انسان نیازهای اولیه و اساسی دارد و پس از برطرف شدن این نیازها باید به نیازهای سطوح بالاتر مثل احترام، تعلق،دوست داشتن و ... پرداخت. سالمندان نیز از این قاعده مثتثنی نیستند.
داشتن تغذیه مناسب، سطح بهداشتی و درمانی کافی، داشتن مکان زندگی راحت و آسوده و … از نیازهای اساسی و مهم سالمندلن است.
نیازهای عاظفی سالمندان
جدی ترین خطری که فرد سالمند را تهدید می کند در انزوا قرار گرفتن او از سوی اطرافیان است. در این حالت شخص امکان ارتباط صمیمی و نزدیک با دیگران را از دست می دهد و موجب تنهایی او می گردد.
برخی احساسات مشترک سالمندان
• احساس غم و اندوه به خاطر عدم توجه فرزندان و اطرافیان که عمری برای رفاه آنان تلاش کرده اند.
• احساس تنهایی به علت طرد شدن
• احساس یأس و ناامیدی
• احساس اضطراب و نگرانی
• احساس هرز رفتن و بیهوده بودن
• احساس سر بار بودن
به خاطر داشته باشید که عشق و محبت خود را نثار فرد سالمندی که در خانواده‌تان است کنید. فقط به این دلیل که آنها پیر و کُند شده‌اند به این معنی نیست که باید نادیده‌شان بگیرید و تنهایشان بگذارید.
یادتان باشد، چند سال بعد برای خودتان هم اتفاق خواهد افتاد. با آن‌ها وقت بگذرانید، حرف بزنید، و باعث شود احساس کنند که دوستشان دارید و مراقبشان هستید.
نیازهای عاطفی سالمندان
گفتگو و بهره بردن از تجربیات سالمندان
این کار هم حس خوبی به سالمندان می دهد و هم بدین وسیله گسست بین نسلی از بین می رود و 2 نسل قدیم و جدید به هم پیوند می خورند و کنار هم قرار می گیرند.
استقلال سالمندان
حفظ استقلال یکی از مهم‌ترین مواردی است که باعث افزایش کیفیت زندگی سالمندان می‌شود. منظور از استقلال سالمندان این است که سالمند بتواند کارهای روزانه خودش را انجام بدهد و در خانواده و جامعه فعال باشد.
نیازهای مالی سالمندان
سالمندی دوره ای است که کمتر کسی شاغل است. اغلب سالمندان بازنشسته اند و در بازنشستگی هم درآمد کاهش می یابد، از سوی دیگر نیز هزینه های درمانی آن‌ها بالا می رود. بنابر این باید به شرایط اقتصادی سالمندان توجه داشته باشیم.
سالمندانی که به تنهایی زندگی می‌کنند، بدون پشتیبانی دیگران، طبیعی است که یکسری نیازهای مالی داشته باشند. آنها برای تامین همه چیز مثل موادغذایی، پوشاک، دارو و از این قبیل به پول نیاز دارند.
توجه به نیازهای مالی سالمندان
آنهایی که بیمه هستند این شانس را دارند که ماهیانه مقداری حقوق دریافت می‌کنند که تاحدی نیاز مالی آنها را برطرف می‌کند. اما آنهایی که هیچ تسهیلات بیمه‌ای یا منبع درآمد دیگری ندارند، مجبورند با تکیه به پس انداز یا حقوق دولتی که دولت به سالمندان نیازمند می‌دهد، زندگی کنند.
نیازهای مراقبتی برای سلامتی سالمندان
سلامتی سالمندان یکی از اساسی ترین مواردی است که باید به آ توجه شود. با بالا رفتن سن، بدن بسیار کُند شده و کارایی کمتری دارد. افراد سالخورده در معرض مسائل و مشکلات جسمی مختلفی قرار دارند.
این یک جنبه طبیعی از زندگی آنهاست و هیچ کاری برای آن نمی‌توان کرد. اما، با مراقبت درست و تسهیلات پرستاری، بسیاری از این مشکلات جسمی را می‌توان تحت کنترل قرار داد و از بروز مشکلات جدی و حاد جلوگیری کرد.
سالمندان نیاز به چکاپ‌های منظم دکتر دارند. این چکاپ‌ها می‌تواند می‌تواند مشکلات جسمی حاد را در مرحله مقدماتی آن که درمان قابل انجام است تشخیص دهد.
نیازهای مراقبتی سالمندان
توجه به تغذیه سالمندان
با بالا رفتن سن، دستگاه گوارش کم‌کم ضعیف می‌شود. افراد سالمند معمولاً با این مشکل روبه‌رو هستند که برخی موادغذایی برای آنها قابل هضم نبوده یا هضم آنها با مشکل روبه‌روست.
چیزی که باید تشخیص دهید این است که رژیم‌غذایی افراد سالمند نباید مثل بیست سال پیش آنها باشد. رژیم‌غذای آنها باید طوری اصلاح شود که در آن از موادغذایی مغذی و متعادل استفاده شود که برای بدن آنها قابل پذیرش است و هیچ مشکل و ناراحتی برایشان ایجاد نمی‌کند. معمولاً رژیم‌غذایی افراد سالمند باید برطبق نسخه‌های دارویی آنها تغییر کند.
تفریح سالمندان
بخش مهمی از سلامت روان و شادی سالمندان به تفریح آنها مرتبط است که معمولا کمتر به آن توجه می شود و اغلب فکر می‌کنند آن‌ها تنها به محیط آرام و استراحت نیاز دارند.
سالمندان درحالی که وقت آزاد زیادی دارند می‌توا‌نند با داشتن تفریحات سالم به آرامش برسند و سلامت روانی و جسمی شان را تضمین کنند. همچنین از بروز آلزایمر و افسردگی که شایع ترین عارضه های مربوط به این سن است پیشگیری کنند.
تفریحات مناسب برای سالمندان
تفریحات در نظر گرفته شده برای سالمند باید انرژی و نشاط بیشتری به او بدهد؛ بدون اینکه آزار و اذیتی به او برساند.
به طور مثال تفریحاتی مانند: حل جدول، بازی شطرنج و دیگر بازی‎‌های فکری می‌تواند برای سالمندی مفید و برای سالمند دیگری خسته کننده باشد. در واقع نه تنها موجب آزار او شده ایم بلکه ممکن است سلامت جسمی و روانی او را هم به خطر اندازیم. بنابراین برای انتخاب نوع تفریح سالمندان این شرایط باید در نظر گرفته شود.
تفریحات مناسب برای سالمندان
به سالمندی که بیماری ریوی یا آرتروز شدید دارد پیاده روی روزانه پیشنهاد می‌شود.
در نظر گرفتن وضعیت فرهنگی و اجتماعی سالمندان
نوع فرهنگ و ساختار اجتماعی که فرد در آن رشد کرده، نکته بسیار مهمی است که علایق و دلبستگی های او را نمایان می کند.
مثلا برای فردی که در یک خانواده مذهبی رشد کرده شاید حضور در مراسم قرآن خوانی یا مراسم مذهبی بسیار نشاط بخش باشد. چنین سالمندانی علاقه زیادی هم به سفرهای زیارتی دارند؛ بنابراین باید شرایطی به وجود آید تا با تورهای مسافرتی ارزان قیمت به سفر بروند.
تفریح های مذهبی برای افرادی که در اروپا زندگی می کنند یا سطح اعتقادی مذهبی قوی ندارند مناسب نیست. برای این افراد به رفتن به مناطق تاریخی، طبیعت گردی، حضور در مجامع ادبی و گوش دادن به موسیقی های مورد علاقه به جای حضور در مراکز مذهبی خیلی مفرح تر است.
جامعه سالمندان ما به سمتی می رود که تعداد سالمندان تحصیلکرده بیشتر شده است.
برای فردی که تحصیلاتی در زمینه خاص و علاقه به مطالعه دارد، به احتمال زیاد کتاب گزینه مناسبی برای اوقات فراغت است.
این افراد می توانند در مراسم ادبی و شعرخوانی حضور یابند. در گوشه و کنار شهر و در کتابخانه ها و محافل ادبی گاهی سالمندان می توانند همتایان خود را بیابند و بدین وسیله دوستان جدیدی هم پیدا کنند.
در نظر گرفتن هنر و حرفه سالمندان
در بررسی نیازهای سالمندان باید گفت که بسیاری از سالمندان هنر خاصی دارند، مثلا سالمندانی هستند که به کشاورزی علاقه زیادی دارند، باید برای سالمندان زمینه‌ای برای پرداختن و هنر و حرفه‌ی مورد علاقه‌شان در نظر گرفته شود.
و یا نگهداری از حیوانات که نقش درمانی هم ایفا می کند. (ثابت شده است سالمندان مبتلا به آلزایمر (آلزایمر خفیف) با نگهداری از حیوانات آرامش بیشتری پیدا می کنند.)
گردآوری: بخش زناشویی بیتوته