بزرگنمايي:

آریا بانو -
پنج ماجرای جذاب تاریخی که نمی دانستید! 4
٤٢٨
٠
دیجیاتو / «ناظم حکمت»، شاعر آزادی خواه و نمایشنامه نویس چیره دست ترکیه‌ای در نامه‌ای به همسر محبوبش توصیه می‌کند که تاریخ را مانند رمان بخواند، اما برای درس گرفتن از آن هنگام برخورد به پیشرفت‌های صنعتی و نکات جالب زیر آن‌ها خط کشیده و دوباره مرورشان کند. در این مطلب به پنج واقعیت جذاب تاریخی اشاره می‌کنیم که حتما توسط همسر ناظم حکمت هم زیر آن‌ها خط کشیده می‌شد.
1. اولین طرح پیشنهادی سفر فضایی
اگر کتاب «تاریخ حقیقی» لوسیان را به خاطر داستان‌وار و هجوآمیز بودن کنار بگذاریم شاید عنوان نخستین فرد مصمم برای سفر فضایی به یک انگلیسی تعلق بگیرد.
«جان ویلکینز»، نویسنده، متکلم و فیلسوف طبیعی انگلیسی که داماد تنها رییس جمهور تاریخ بریتانیا هم به شمار می‌رود، حدود 4 قرن پیش در دو کتاب جداگانه به بررسی امکان توسعه «ارابه‌های پرنده» برای سفر به کره ماه پرداخته است. این دانشمند باور داشت که در فضا اکسیژن مخصوص فرشته‌ها وجود دارد.
مردم آن زمان بر این باور بودند که ماه هم مثل کره زمین مسکونی است. در فاصله چند صد سال تا تولد اولین ماشین تاریخ، ذهن کنجکاو و پرسشگر جان به دنبال برقراری ارتباط با این افراد و داد و ستد با آن‌ها بود. جان ویلکینز فکر می‌کرد که نیروی مغناطیسی زمین مردم را به سمت خود می‌کشد، اما با رسیدن به ارتفاع 32 کیلومتری می‌توان از بند آن رها شد و با برافراشتن بادبان یا حرکت مستقیم به سمت فضای خارج از جو روان شد.
شاید فکر کنید پس تامین اکسیژن در فضا چه می‌شود؟ خب از نظر ویلکینز در این مورد هیچ مشکلی وجود ندارد، چون مسافران فضا به سرعت به هوای خالصی که فرشته‌ها از بهره‌مند بودند، عادت می‌کردند.
جان ویلکنیز آنقدر مشتاق رفتن به ماه بود که از یکی از اعضای انجمن سلطنتی به نام «رابرت هوگ» خواست در پیاده سازی طرح ارابه پرنده به او کمک کند. چند سال بعد و با افزایش دانش آن‌ها درباره خلا فیلسوف انگلیسی دریافت که سفر به فضا پیچیده‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کرد.
پس از بازگشت سلطنت طلبان به قدرت، ویلکینز نه تنها به خاطر ارتباط نزدیک با رییس جمهور وقت از کار برکنار شد بلکه در آتش سوزی بزرگ لندن کتابخانه و تمام ابزار‌های علمی‌اش را هم از دست داد.
2. سونامی شیره در بوستون
ملاس شیره‌ای غلیظ، تیره و چسبناک است که پس از استحصال قند از چغندر یا نیشکر باقی می‌ماند. این شیره قبلا در تانکر‌های غول پیکر ذخیره شده و برای تهیه الکل، سرکه و علوفه از آن استفاده می‌شد؛ با این حال افزایش غیرمنتظره دما و رشد تحرک مولکول‌های آن در یک تانکر باعث تراژدی تاریخی در آمریکا شد.
پانزدهم ژانویه 1991 یک تانکر غول پیکر که حاوی دو و نیم میلیون گالن ملاس بود، با صدایی مهیب در شمال بوستون منفجر شد. این تانکر 90 فوتی 50 متر بالاتر از سطح خیابان نصب شده بود و پس از انفجار تاریخی تمامی محتویات آن ظرف چند ثانیه بر سر بوستون بارید و سیلی عظیم به راه افتاد.
ارتفاع موج شیره به 5 متر رسید و با سرعت 60 کیلومتر بر ساعت در خیابان‌ها به راه افتاد. این موج بر سر راهش خانه‌های بسیاری از ریشه درآورد، خودرو‌ها و اسب‌ها را در خود فرو برد و 21 کشته و 150 زخمی بر جای گذاشت.
به گفته شاهدان عینی افرادی که از آن جان سالم به در برده بودند، شبیه تافی سیب به نظر می‌رسیدند. پاکسازی محله‌ها چندین هفته زمان برد، اما محلی‌ها تا یک دهه بعد هم از استشمام بوی شیره در آب گلایه می‌کردند.
3. طالع بینی قاتل سریالی
«کاملا رایگان؛ طالع بینی شخصی شما در ده صفحه»؛ این متن تبلیغی است که در 16 آپریل 1968 در روزنامه‌های فرانسوی منتشر شده بود. تنها کاری که آگهی دهنده از مردم می‌خواست این بود که نام، آدرس، تاریخ و مکان تولدشان را به آدرس خاصی ارسال کنند تا طالع بینی سفارشی و شخصیت شناسی بر اساس تاریخ تولد کامل برایشان تهیه شود.
پس از ارسال طالع بینی تعداد زیادی از شرکت کنندگان از آن ابراز رضایت کردند تا جایی که 94 درصد نامه‌هایی که در جواب طالع بینی ارسال شده بود از تطابق آن با زندگی واقعی افراد حکایت داشت. این درحالی بود که برای همه افراد یک طالع بینی مشابه ارسال شده بود.
فرد پشت پرده این آزمایش روانشناسی به نام «میشل گوکلن» بود که با پرداخت پول به یک ستاره شناس از وی خواسته بود نمودار اخترشناسی و تفسیر آن را برای فردی ناشناس تهیه کند. ستاره شناس شخصیت وی را اخلاق مدار، خوش مشرب و فداکار عنوان کرد، اما تاریخ ذکر شده مربوط به «مارسل پتیو»، از بدنام‌ترین پزشکان تاریخ و قاتلی سریالی بود. وی که به قتل 60 بیمار متهم بود پس از پیدا شدن بقایای بدن انسان در شومینه خانه‌اش اعدام شد.
4. برابری حاصل عمر یک ریاضیدان با چند ثانیه از پردازش کامپیوتری
عدد پی که برابر نسبت محیط دایره به قطر آن است تاریخچه‌ای دور و دراز در حقایق تاریخی دارد. بسیاری از ریاضیدان‌ها می‌پنداشتند که این عدد در نهایت تمام شده یا به تکرار می‌افتد، اما به نظر عدد جادویی پی کماکان به لجاجت خود ادامه می‌دهد.
یکی از این ریاضیدان‌ها «ویلیام شانکس» بود که چند دهه از عمرش را به محاسبه این عدد اختصاص داد و در نهایت آن را تا 707 رقم اعشار محاسبه کرد. تا هفت دهه بعد کسی جسارت کافی برای آزمایش روش‌های شانکس را نداشت تا اینکه فرگوسن با استفاده از ماشین حساب مکانیکی نشان داد که شانکس فقید 180 عدد آخر را اشتباه برآورد کرده است.
در سال 1940 کامپیوتر انیاک تنها طی 70 ساعت پی را تا 2037 عدد اعشار محاسبه کرد. 18 سال بعد کامپیوتر IBM تنها در 40 ثانیه کل کار‌هایی را که شانکس در چند دهه انجام داده بود، تکرار کرد. محققان در سال‌های گذشته پی را تا میلیارد‌ها رقم اعشار هم محاسبه کرده اند، اما هنوز الگویی تکراری در آن مشاهده نشده است.
5. اولین مسافر پله برقی یک پا داشت
فناوری گاهی اوقات در بدو معرفی ترسناک ظاهر می‌شود. شاید شما هم افرادی را دیده باشید که برای اولین بار با کمی نگرانی از پله برقی استفاده می‌کنند. همین مساله بیش از یک قرن پیش در لندن هم تکرار شده بود.
پایتخت انگلستان دارای قدیمی‌ترین متروی دنیا است، اما در نخستین روز نصب پله برقی در مترو، مردم که تا کنون شاهد چنین چیزی نبودند، جرات سوار شدن به این پله متحرک را نداشتند. یکی دیگر از حقایق تاریخی فناوری این است که اولین داوطلب استفاده از این پله برقی یکی از کارکنان مترو بود که تنها یک پا داشت، اما برای رفع نگرانی مسافران حاضر شد چندین بار از پله برقی بالا و پایین برود.
این فرد که هریس نام داشت بعدا در پروژه نصب پله برقی «چرینگ کراس» مشارکت کرد که طی آن بقایای یک درخت باستانی کشف شد. با استفاده از چوب درخت عصایی زینتی برای هریس ساخته شد که همراه با ساعت جیبی او در موزه حمل و نقل نگهداری می‌شوند.