آریا بانو - اعتیاد به تلویزیون چه ضررهایی دارد؟
آیا اعتیاد به تلویزیون حقیقت دارد؟ این سوالی پیچیده و مورد بحث است. چنانچه نگاهی سریع به راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی بیاندازید، ردی از آن پیدا نمی کنید. ولی بررسی های گوناگون نشان می‌دهند که این موضوع به مشکل رو به افزایش خانواده‌ها تبدیل شده است. برای دانستن علل و راهکارهای رهایی از اعتیاد به تماشای تلویزیون با ما همراه باشید.
مضرات اعتیاد به تلویزیون
پژوهشگران زیادی اثرات زیانبار تماشای طولانی‌مدت تلویزیون را مورد بررسی قرار داده‌اند. به اعتقاد آدام لیپسون در این مطالعه، پژوهشگران دریافتند قشر قطبی‌پیشانی در اشخاصی که زیاد تلویزیون تماشا می‌کنند ضخیم‌تر می‌شود. این قسمت از مغز با قابلیت استدلال کلامی در ارتباط است و گفته می‌شود ضخیم‌تر شدن آن با کاهش بهره‌ی هوشی یا همان IQ همراه خواهد بود.
در این مطالعه مشاهده شد علاوه بر قشر قطبی‌پیشانی، قشر بینایی هم که در لوب اُکسیپیتال و هیپوتالاموس قرار گرفته در اثر تماشای بیش از حد تلویزیون ضخیم‌تر خواهد شد. پژوهشگران تصور می‌کنند ضخیم‌ شدن این قسمت از مغز با احساس پرخاشگری ارتباط دارد.

به گفته‌ی لیپسون، بررسی های انجام شده روی بزرگسالان نشان داده است نشستن طولانی پای تلویزیون احتمال ابتلا به دیابت نوع 2، افسردگی و حتی ارتکاب جرم را بالا می برد. وی می‌گوید: «مطالعات بسیاری حاکی از آثار سوء تماشای تلویزیون بیش از یک ساعت در روز است.
در پژوهش‌های الکتروآنسفالوگرافی (EEG) مشاهده گردیده که فعالیت الکتریکی مغز هنگام تماشای تلویزیون از امواج بتا به آلفا تغییر می‌کند. امروزه می‌دانیم که امواج آلفا با حالت خیال‌پردازی و کاهش استفاده از مهارت‌های تفکر انتقادی همراهند.»
دیدگاه دکتر اریک بِراوِرمان ، مؤسس و مدیر بنیاد پَث در نیویورک که به بررسی های سلامت مغز اختصاص دارد، قدری تند و تیزتر به نظر می‌رسد. وی اعتفاد دارد:

تلویزیون از شما یک آدم کودن می‌سازد
براورمان در توضیح این ادعا می‌گوید که اشخاص در اثر تماشای تلویزیون هیپنوتیزم شده و به بینندگانی کُنِش‌پذیر تبدیل می‌شوند که گرچه از قدرت تفکر برخوردارند، در نتیجه‌ی فریبندگی تلویزیون به حالت منفعل درآمده و از فعالیت‌های عقلانی‌شان کم می‌شود. به اعتقاد او، مطالعه کردن جایگزین خیلی بهتری برای مغز و خلاقیت است، به خصوص مطالعه‌ی کتاب‌های داستانی و غیرداستانی، چرا که این قبیل کتاب‌ها هر دو نیمکره‌ی مغز را به فعالیت وا می‌دارند.
در همین راستا، ویلِر وینستون دیکسون ، استاد مطالعات فیلم در دانشگاه نِبراسکا هم نوشته است: «تلویزیون به طور چشمگیری به پخش برنامه‌های خشونت‌آمیزی اختصاص یافته که بیننده را در یک حالت ترس همیشگی نگه می‌دارند. تلویزیون همینطور مانند آرام‌بخش عمل می‌کند، یک جور رهایی مجازی، ولی از نوعی که هیچ وقت ارضاءکننده نیست و تنها سبب می‌شود که بیننده به همان پوچی، بیشتر حس نیاز کند.»

روش های ترک اعتیاد به تلویزیون
- زمان تلویزیون را حداکثر به سه یا چهار ساعت برسانید. شما امکان دارد تلویزیون را از لحظه ای که وارد منزل می شوید تا اواخر شب یا اوایل صبح تماشا کنید. برای خود هدفی به وجود می آورید تا میزان استفاده از تلویزیون خود را به کمتر از نیمی از این زمان برسانید. منظور تماشای کمتر از چهار ساعت در روز است.
- از گشت و گذار در کانال ها پیشگیری کنید. پس از اینکه تعهد پیدا کردید که تعداد مشخصی از برنامه ها را تماشا کنید ، خود را متعهد کنید که تنها آن برنامه ها را تماشا کنید. پس از اینکه نمایش های آن روز تمام شد ، تلویزیون را خاموش کنید تا در یک برنامه یا فیلم جدید گرفتار نشوید.

چند وظیفه ای موقع تماشای تلویزیون از لحاظ استراتژیک
- زمانی که تلویزیون را تماشا می کنید ، تلاش کنید زمان خود را صرف لذت بردن از آن کنید و مواظب باشید تا مجبور نشوید هر قسمت را به صورت مکرر یا از راه سایت های آنلاین دنبال کنید.
- در این مدت از خواندن یا ارسال ایمیل پرهیز کنید و در عوض کارهایی مثل اتو کردن ، پخت و پز یا لباس شستن را انجام دهید. همینطور در این مدت از مکالمه تلفنی با خانواده یا دوستان خودداری کنید.
- با دوستان‌تان وقت بگذرانید ،یکدیگر را ملاقات کنید. با یکدیگر بیرون بروید و خوش بگذرانید. ولی چنانچه در خانه همدیگر را ملاقات می‌کنید، زمانتان را صرف تماشای تلویزیون نکنید.
- کسب و کاری را که دوست دارید راه بیندازید، آن را به صورت نیمه وقت، بدون هیچ محدودیتی انجام دهید.
- بیرون بروید و اشخاص جدیدی را ملاقات کنید.
- ورزش کنید. به باشگاه ورزشی بروید و تمرین کنید. ورزش شنا، دو، تنیس، اسکوآش، ایروبیک بسیار خوب هستند.
- در یک کلاس یا دوره هفته‌ای شرکت کنید.
- چنانچه بیش از حد پای تلویزیون می‌نشینید، اول، آن را کمتر به دو ساعت در روز کنید، طولی نخواهد کشید که به آسانی می‌توانید تماشای تلویزیون را کاملا حذف کنید. در حقیقت، وقتی که تاثیرات مثبت تلویزیون تماشا نکردن را تجربه کنید، شما آماده‌اید که به طور کامل تماشای آن را متوقف کنید.
- تنها برای برنامه‌های خاصی تلویزیون خود را روشن کنید، تلاش کنید به تدریج در بلند مدت فقط برای ساعاتی معین تلویزیون تماشا کنید و تا وقتی که برای تماشای تلویزیون برنامه ریزی نکرده اید آن را روشن نکنید. با این کار تا اندازه زیادی برای ترک اعتیاد به تلویزیون گام برداشته اید. 
گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته