بزرگنمايي:

آریا بانو - انصاف نیوز / نقدهای بسیاری در برخی سایت های خبری و غیر خبری به سریال هفت سر اژدها وارد شده است که در پیاده کردن یک سوژه قوی هم از نظر سناریو نویسی ضعف دارد، هم از کیفیت پایین بازیگری مخصوصا در باره بازیگرانی که نقش جزئی دارند، کیفیت ادیت پایین اشاره شده است. اما سریال ها و فیلم های دیگری بوده اند که با قدرت بتوانند با داستان و روایتی جذاب فساد را به تصویر بکشند و کارگردان آنها به دلیل توانایی بالا توانسته است این کار را انجام دهد.
نقد های وارده به موضوع فیلم که مبارزه با فساد است نیست بلکه به تبدیل کردن یک اثر جدی با گاف های فراروان به یک کمدی درجه یک است. در ادامه چند مقاله در کنار هم می آید:
روزنامه اصولگرای جوان نوشت:
فیلم‌ها و سریال‌ها همیشه بازتاب‌دهنده وقایع اجتماعی بوده‌اند و کارگردانان زیادی سعی کرده‌اند گوشه‌هایی از اتفاقات روز جامعه را در آثارشان نشان دهند. توجه به همین مسائل باعث شده تا سینمای اجتماعی در ایران، حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد و بتواند مخاطبان زیادی را به سوی خودش جذب کند.
جامعه ایران در سال‌های اخیر اتفاقات و مسائل مختلفی را تجربه کرده است که فساد اقتصادی و وجود افراد رانت‌خوار و دانه درشت در جامعه یکی از آن‌ها بوده است. بحث مفاسد اقتصادی و تاثیر مخرب آن بر جامعه، از موارد پرچالش و پربحث در اجتماع و رسانه‌ها بوده و در سال‌های اخیر بسیاری از رسانه‌های کشور تیتر‌های خبری‌شان را به این موضوع اختصاص داده‌اند.

از کیمیایی تا ملاقلی‌پور
در سینما پرداختن به داستان مفاسد اقتصادی از میانه‌های دهه 70 خودش را نشان داد و هرچه گذشت سینماگران بیشتری نسبت به این سوژه واکنش نشان دادند. در فیلم «ضیافت» مسعود کیمیایی که سال 74 ساخته شد، در آن فساد اقتصادی برخی از دانه درشت‌ها که در سایه مشغول فعالیت بودند به تصویر کشیده شد.
رسول ملاقلی‌پور که سینمادوستان او را با آثار جنگی و دفاع مقدسی‌اش می‌شناسند نیز به سوژه مفاسد اقتصادی واکنش نشان داد و با ساختن فیلم «قارچ سمی» یکی از متفاوت‌ترین فیلم‌های کارنامه‌اش را کارگردانی کرد. در سال‌های پایانی دهه 70 و سال‌های ابتدایی دهه 80، فیلم‌های دیگری مثل «دیوانه‌ای از قفس پرید»، «پارتی» و «تیک» سوژه اصلی‌شان را به بحث فساد در اقتصاد اختصاص دادند. در این فیلم‌ها بحث فساد مالی به طور جدی در پیرنگ درامِ شکل می‌گیرد و پیگیری می‌شود و به نشان از دغدغه فیلمساز نسبت به چنین سوژه‌ای دارد.
در دهه 90 و رسانه‌ای شدن چندین پرونده کلان فساد مالی در کشور، فیلمسازان به شکل دیگری به این موضوع پرداختند. رانتخواری، سو‌ءاستفاده کردن از موقعیت شغلی و آقازادگی، مضامین نسبتا تازه‌ای بودند که وارد فضای فیلم‌های سینمایی شدند.
مصطفی کیایی با «خط ویژه» اساس داستانش را بر روی بحث ایجاد رانت و آقازادگی قرار داد. «سارا و آیدا»، «قاتل اهلی»، «روز بلوا» و «ماحی» نمونه دیگری از فیلم‌های ایرانی هستند که از کنار مفاسد اقتصادی و تاثیرشان بر جامعه نگذشتند.
مبارزه با فساد از زاویه دید مهدویان
در سریال‌ها نیز، کارگردانان نیز این سوژه را اساس داستان‌هایشان قرار دادند و سناریو‌هایشان را بر مبنای فساد اقتصادی و مالی نوشتند.
مسعود کرامتی، یکی از کارگردانانی بود که در این زمینه پیشرو شد و با ساخت سریال خوش ساختِ «روشنایی‌های شهر» نگاهی ویژه با آرزو‌های جوانان برای پولدارشدن انداخت. شخصیت‌های سریال کرامتی، برای پولدار شدن به هر حربه‌ای متوسل می‌شوند و به رفاقت و دوستی‌ها‌یشان پشت پا می‌زنند.
پس از آن سریال‌های دیگری با سوژه فساد اقتصادی ساخته شد که «بی‌نشان»، «بازپرس»، «خانه امن»، «مرضیه» و «تمام رخ» نمونه‌ای از آن است. «آقازاده» به کارگردانی بهرنگ توفیقی، همانطور که از اسمش پیداست به معضل آقازادگی در کشور می‌پردازد. این سریال که محصول سازمان اوج است، ماجرای آقازاده‌های مسئولانی را به تصویر می‌کشد که به واسطه رانت پدر تبدیل به غول‌های فساد اقتصادی شده‌اند.
محمدحسین مهدویان نیز با استعداد و نبوغش در فیلمسازی، در «زخم کاری 2» از زاویه دیگری موضوع فساد کلان اقتصادی را منعکس کرده است. در واقع این گروه با اقتباس از رمانی که اساس آن نقد قدرت و فساد است و روابط یک خانواده مافیایی در شکل گیری یک فساد سازمان یافته را بازگو می‌کند، در سریال هم در قالب درامی پرالتهاب این جریان را نمایش می‌دهد.
مهدویان در سریالش به دنبال بیان این مورد است که در بحث مفاسد اقتصادی باید سراغ دانه‌درشت‌هایی رفت که منشأ تمام این اتفاقات‌اند و اصل و اساس برخورد با چنین مسائلی تنها کشف و انهدام همان افرادی است که در صدر این هرم نشسته‌اند و مشغول چپاول منابع اقتصادی هستند. به عبارتی باید دنبال دانه درشت‌ها و مهره‌های اصلی بود تا اژد‌های هفت سر فساد از پا در بیاید.
هر کدام از این سریال‌ها به طریقی سوژه‌شان را دنبال می‌کنند و به مسئله فساد می‌پردازند. سازندگان این آثار با بازنمایی کردن مسئله فساد و رانتخواری، دغدغه‌شان در این حوزه را نشان می‌دهند.
ساختن فیلم و سریال‌های بیشتر با چنین سوژه‌هایی، جامعه را بهتر با زوایای ویران‌کننده و آسیب‌زای آن آشنا می‌کند. فساد مالی و اقتصادی نه تنها پیکره اقتصادی کشور را برهم می‌زند بلکه آسیب‌ها و تبعات اجتماعی زیادی را به همراه دارد.
با اینکه فیلم‌ها و سریال‌های زیادی با سوژه مفاسد اقتصادی ساخته شده، ولی پرداختن به چنین سوژه‌های روز و ملتهبی که جامعه هم نسبت به آن حساسیت دارد، همچنان جای کار دارد و می‌طلبد آثار بیشتری در این حوزه تولید شود.
ساختن فیلم و سریال درباره فساد‌های اقتصادی و نشان دادن برخی از خطوط قرمز در سینمای ایران کار سختی است. مخاطب باید از درک بالایی برای فهم برخی از مفاهیم و کنایه‌های فیلمسازان دارا باشد و فیلمساز نیز باید باهوش باشد تا بتواند در برخی از موارد موضوعات ملتهب را با نگاهی دقیق تصویر کند. در چنین شرایطی دست سینمای ایران و سریال سازی از ساخت آثار ملتهب خالی است و فیلم‌هایی با موضوع فساد اقتصادی محدود است. در اینجا لیستی از این آثار آماده کردیم و اگر شما فیلم و سریالی را به خاطر می‌آورید به ما بگویید تا به این فهرست اضافه کنیم.
بهترین فیلم و سریال ها با موضوع فساد اقتصادی به ترتیب تاریخ انتشار مرتب شده‌اند
سریال زخم کاری | محمدحسین مهدویان | 1402-1400
محمدحسین مهدویان در اولین تجربه سریال‌سازی در نمایش خانگی به سراغ رمانی رفت که از اساس نقد قدرت و فساد اقتصادی است و روابط یک خانواده مافیایی در شکل گیری یک فساد سازمان یافته را تعریف می‌کند: رمان بیست زخم کاری. مهدویان به خوبی و با استفاده از ژانر نوآر برای پرداخت درام داستانی خود و وابستگی اثر به شاهکار مکبث نوشته شکسپیر توانست زخم کاری را تبدیل به یکی از باورپذیرترین آثار تصویری در رابطه با فساد اقتصادی کند. سریالی که با شروع پخش فصل دوم آن این روند فساد اقتصادی و روایت‌های مختلف و حاشیه‌های آن ادامه خواهد داشت و مخاطب با غافلگیری‌های بسیاری روبرو خواهد شد.
سریال آقازاده | بهرنگ توفیقی | 1398
سریال آقازاده محصول سازمان سینمایی اوج است. سریالی که تجربه اول سریال سازی بهرنگ توفیقی به حساب می‌آمد و حامد عنقا پس از تجربه نوشتن فیلمنامه قلب یخی به سراغ یک سوژه ملتهب رفته و ماجرای آقازاده‌های مسئولانی را به تصویر می‌کشد که به واسطه رانت پدر تبدیل به غول‌های فساد اقتصادی شدند. بازی دیدنی امیر آقایی، مهدی سلطانی و زنده‌یاد امین تارخ در این سریال باعث شد نمایش خانگی جهش قابل توجهی در جذب مخاطب داشته باشد.
فیلم ایده اصلی | آزیتا موگویی | 1398
نخستین ساخته سینمایی آزیتا موگویی روایتی است از یک رقابت تجاری و اقتصادی میان دو شرکت برای موفقیت در یک مناقصه اقتصادی که در این میان نقش پررنگ آقازاده‌ها و استفاده از رانت و پارتی و توصیه فضای داستان را به سمت و سویی می‌برد که نشان می‌دهد گاهی برای رسیدن به برخی پروژه‌های بزرگ اقتصادی رانت و فساد اقتصادی بیشتر از صلاحیت آدم‌ها در پیروزی و کسب درآمد کمک می‌کند.
فیلم خط ویژه | مصطفی کیایی | 1392
نسخه ایرانی شده رابین هود و سرنوشت یک گروه جوان که به هوای سرقت از بانک و هک کردن حساب یک آقازاده مولتی‌میلیاردر به فکر فرار از کشور بودند دستمایه فیلم سینمایی خط ویژه شد تا مصطفی کیایی به خوبی بتواند از این ایده در بهره بردن از فضای نقد جریان‌های اقتصادی که با رانت و ویژه خواری به جایی می‌رسند بهره ببرد. کیایی در خط ویژه سوژه خود را به خوبی تعریف می‌کند و در کنار ضدقهرمان‌های دوست داشتنی فیلم مخاطب را با خود همراه می‌سازد تا در پایان وقتی تمامی پول‌های بادآورده از بالای پل عابر پیاده به پرواز در می‌آیند آرزوهای جوانان امروزی را شاهد باشیم که قربانی نگاه ویژه‌خواری برخی از مسئولان و آقازاده‌ها می‌شود و از بین می‌رود.
فیلم دیوانه‌ای از قفس پرید | احمدرضا معتمدی | 1381
ساخته تحسین برانگیز احمدرضا معتمدی درباره فساد در لایه‌های مختلف افرادی است که دستی در قدرت هم دارند. در این میان برزو با بازی دیدنی پرویز پرستویی یکی از آن افرادی است که به واسطه خلوص نیتی که از دوران دفاع مقدس با او همراه شده سعی می‌کند ردی از فساد اقتصادی افراد را بگیرد. اتفاقی که البته با شکست همراه است و برزو باز هم به آسایشگاه جانبازان باز می‌گردد.
فیلم قارچ سمی | رسول ملاقلی‌پور | 1380
یکی از متفاوت‌ترین فیلم‌های زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور قارچ سمی است. فیلمی با حال و هوای روزهای پس از جنگ و زندگی افرادی که به واسطه حضور در جبهه‌های دفاع مقدس روح و روان پاکی دارند و با پلشتی‌ها و فساد اقتصادی‌ای که در دهه‌های بعدی گریبان کشور را گرفته است نمی‌توانند کنار بیایند. فیلم به وضوح تلاش می‌کند نبود معنویت و رفتن آدم‌ها به سمت جریان‌های فساد اقتصادی را نشان دهد. راهی که در پایان آن قهرمان داستان به دست نااهلان کشته می‌شود تا همچنان مسیر حق و حقیقت قربانیان زیادی بگیرد.
فیلم تیک | اسماعیل فلاح‌پور | 1380
تیک یکی از تجربه‌های متفاوت اسماعیل فلاح‌پور است. فیلمی که در سینمای دهه 80 و در دورانی که سینما صریح‌تر درباره مسائل سیاسی و اقتصادی حرف می‌زد ساخته شد. فلاح‌پور که پیش از این سابقه ساخت آثار ملودرام و اکشن‌های مواد مخدری را داشت در تیک سعی کرد فضای ملتهب فساد اقتصادی و نفوذ سیاسیون در برخی مناسبات اقتصادی به خوبی به تصویر بکشد که در این رهگذر حضور حسن پویا در مقام مدیر فیلمبرداری و بازی ابوالفضل پورعرب به قوام بیشتر فیلم کمک کرد.
فیلم پارتی | سامان مقدم | 1379
سامان مقدم در دومین تجربه فیلمسازی‌اش و متاثر از فضای باز سیاسی جریان دوم خرداد فیلم پارتی را درباره نفوذ سیاسیون منفعت طلب و روابط پشت پرده اقتصادی آن‌ها را ساخت. فیلمی که نگاه وفادارانه‌ای به مفاهیم ارزشمند دفاع مقدس دارد و پس زمینه داستان نیم نگاهی به زیست فراموش شده ایثار در دهه 60 دارد و تلاش می‌کند عافیت‌طلبی برخی از افراد و سواستفاده از نام شهدا را با بیانی صریح‌تر به تصویر بکشد.
فیلم ضیافت | مسعود کیمیایی | 1374
مسعود کیمایی در ضیافت به گواهی اسناد و گفت‌وگوهایی که دهه‌های بعد از پشت پرده تولیدش منتشر شد سعی کرد فیلمی بسازد درباره فساد‌های اقتصادی برخی از دانه درشت‌ها که در سایه مشغول فعالیت هستند. فیلمی که حتی نام سعید امامی را به عنوان طراح اصلی و سفارش دهنده با خود یدک می‌کشید و کیمیایی در یکی از کالت‌ترین فیلم‌های کارنامه‌اش به سراغ یک پرونده فساد اقتصادی رفت و به خوبی فضای به وجود آمده را به تصویر کشید.