بزرگنمايي:

آریا بانو - اختلال شخصیت مرزی، یکی از ده اختلال شخصیتی است که فرد را در احساسات، هیجانات و واکنش ها دچار سردرگمی می کند. متاسفانه این بیماری درمان صد در صدی ندارد اما این امکان وجود دارد که بسیار کمرنگ شود.


سرویس روانشناسی - افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است در یک لحظه شاد باشند و در لحظه‌ای دیگر به شدت افسرده. این تغیرات حالت ناگهانی نه برای خودشان و نه اطرافیانشان قابل پیش بینی نیست. پرخاشگری، اقدام به خودکشی و رفتار‌های ناگهانی همه در این بیماران رایج است. این اختلال برای کسانی که از آن رنج می‌برند و همچنین اطرافیان آن‌ها بسیار ترسناک است. حتی روان‌درمان‌گر‌ها نیز ممکن است در پذیرش و درمان اختلال شخصیت مرزی تردید کنند. چراکه کار کردن با این افراد بسیار احساسی و چالش برانگیز است.
اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اختلال شخصیت مرزی (BPD) یکی از ده اختلال شخصیتی شناسایی شده؛ مثل اختلال بیشتر شناخته شده شخصیت خودشیفته یا اختلال وسواس فراگیر، توسط انجمن روانپزشکی امریکاست. همانند همه‌ی اختلالات شخصیتی، تشخیص آن فقط زمانی ممکن است که الگو‌های تکرار شونده و بلند مدتی در فرد مشاهده شود که برخلاف هنجار‌های کاری/تحصیلی یا روابط هستند. برای تشخیص اختلال شخصیت مرزی، حداقل 5 مورد از 9 معیار زیر باید در فرد مشاهده شود:
تصور تنهایی و رها شدن که ممکن است واقعی یا خیالی باشد تزلزل در روابط فقدان درک روشن از هویت رفتار‌های مخرب مثل سوء مصرف مواد، رابطه جنسی بی هدف، دزدی، رانندگی پرخطر، پرخوری تهدید به خودکشی و یا ضرب و جرح خود تغییرات شدید و ناگهانی در حالت روحی و واکنش‌های شدید به محرک‌های آنی احساس پوچی مزمن پرخاش‌های مزمن، شدید و کنترل نشده احساس گذرای غیرواقعی بودن یا پارانویا

درمان اختلال شخصیت مرزی
همانطور که احتمالا می‌دانید یا تجربه کرده‌اید، پاسخ به برخی از رفتار‌های بالا نیازمند تلاش بسیار دقیق است. مهم است که حامی باشید، ولی زیاده روی نکنید. هدف این است که در فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ارزش به خود را ثابت کنیم، اما انتظاراتی نیز از رفتار منطقی در آن‌ها ایجاد کنیم. هر واکنش، نیازمند خود آگاهی (از واکنش‌های احساسی خودتان) و کنترل خود برای اجتناب از واکنش خشم آلود و یا وسواس گونه است. راهنمای تکمیلی در رابطه با رفتار با فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در کتاب «از شما متنفرم، من را ترک نکنید!» نوشته‌ی جرالد کرایسمن آمده است. در این کتاب دستورالعمل‌هایی برای روبرویی با طیف وسیع مشکلات شخصیتی آمده است. برای مثال کرایسمن هشدار می‌دهد که «تهدید به خودکشی باید جدی گرفته شود و با واکنش‌های فوری، قابل پیش بینی و واقع بینانه روبرو شوند، از جمله دریافت کمک حرفه ای».

رفتار‌های شخصیت مرزی برای همه‌ی افرادی که با آن درگیر هستند بسیار چالش برانگیز و پیچیده هستند. این رفتار‌ها را نمی‌توان ابزاری برای کنترل یا فریب دادن دیگران قلمداد کرد، هرچند یکی از جنبه‌های رفتاری اختلال شخصیت مرزی همین است. افرادی که با این اختلال دست و پنجه نرم می‌کنند، پریشانی شدید حاصل از اضطراب رها شدن، احساس درک نادرست و احساس درماندگی را تجربه می‌کنند. این رفتار فریبکارانه از یک حس نومیدی شدید ناشی می‌شود، درست برخلاف رفتار‌های فریبکارانه‌ی حساب شده و برنامه ریزی شده در افراد مبتلا به اختلال شخصیتی خودشیفته.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اغلب از نبود کنترل بر احساساتشان، به خصوص خشم، وحشت دارند. دامنه رفتار‌ها و احساسات مزاحمی که معمولا تجربه می‌کنند آنقدر زیاد است که در این مقاله نمی‌گنجد و هدف ما در نگارش این مقاله ارائه‌ی راهکار‌های درمان اختلال شخصیت مرزی است. راهکار‌هایی که در کوتاه مدت، روش ارتباطی صحیحی را آموزش می‌دهد که از بدتر شدن شرایط بد جلوگیری می‌کند و در بلند مدت، این احتمال را به حداکثر می‌رساند که فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مسئولیت تمام رفتار‌های خود را بپذیرد.

به طور کلی، درمان اختلال شخصیت مرزی به سادگی نیست، چرا که مشکلات و اختلالات روانی از نوجوانی و نسل‌های قبل همراه بیمار بوده است و ریشه‌ای مستحکم دارد. علاوه بر این پذیرش اختلال در وجود فرد، خود یکی از مهم‌ترین گام‌هاست که گاهی غیر ممکن می‌نماید. همچنینن متاسفانه اختلال شخصیت مرزی ممکن است با اختلالات دیگری مثل افسردگی، سوء مصرف مواد مخدر و ... همراه باشد؛ و این بازهم مشکل را سخت‌تر می‌کند.
اما خبر خوب این است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی از چندگانگی‌های احساسی خود بسیار خسته و آشفته‌اند و به همین علت به دنبال راه درمان هستند و این اثربخشی درمان را بیشتر می‌کند.

برای درمان اختلال شخصیت مرزی دو راه وجود دارد و آن دارو درمانی یا روان درمانی است که گاهی لازم است هردو با هم صورت بگیرند. همانطور که گفته شد درمان اختلال شخصیت مرزی بسیار چالش برانگیز است؛ بنابراین در انتخاب رواندرمانگر و روانپزشک بسیار دقت کنید. چرا که شکست در درمان ممکن است فرد مبتلا را دلسرد و کاملا ناامید کند. با وجود اینکه اختلال شخصیتی به طور کامل از بین نمی‌رود، اما بسیار قدرت کمتری پیدا می‌کند و فرد به مرور بر رفتار‌ها و هیجاناتش کنترل می‌یابد.
اگر شما نیز تجربه‌ای در زمینه برخورد با افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی و درمان آن دارید یا خودتان با این مشکل دست و پنجه نرم کرده‌اید، نظرات و تجربیات خود را از طریق بخش "ارسال نظر" با ما و سایر کاربران ستاره در میان بگذارید.
زهرا روشنایی