بزرگنمايي:

آریا بانو -
بهداشت و سالم ماندن مواد غذائی، از عوامل مهم در نگهداری مواد غذائی می باشند
اصولی در بهداشت مرباها
بهداشت صحیح و سالم ماندن مواد غذائی، از عوامل مهم در نگهداری مواد غذائی می باشند. از طرفی استفاده از مواد غذائی با کیفیت و مرغوب و نگهداری آن در درجه حرارت مناسب مؤثر خواهد بود.
بهداشت صحیح و سالم ماندن مواد غذائی، از عوامل مهم در نگهداری مواد غذائی می باشند. از طرفی استفاده از مواد غذائی با کیفیت و مرغوب و نگهداری آن در درجه حرارت مناسب و توجه به مدت زمان نگهداری هر نوع ماده‌ی غذائی (تاریخ تولید و انقضای آن)، در سالم ماندن مواد غذائی مؤثر خواهد بود.
چگونگی بهداشت مواد غذائی
تمام سطوح آشپزخانه، ابزار و وسایل و دیگر تجهیزات موجود در آشپزخانه، باید کاملاً تمیز باشند. دستمال، هوله و دستگیره ها، باید کاملاً تمیز باشند و دست‌ها را مرتب شست، به‌ویژه زمانی که با انواع گوشت و ماهی سر وکار دارید. داخل یخچال باید کاملاً تمیز باشد و از درجه‌ی سرمایش مناسب برخوردار باشد (4o سانتی‌گراد یاo 40 فارنهایت). برای نابود کردن میکروب‌هائی که مواد غذائی را فاسد می‌کنند، باید انواع بطری‌ها، شیشه‌های (مخصوص مربا و مارمالاد) و درپوش آن‌ها را استریل کرد. اگر مواد غذائی را بناست مدتی نگهداری کنید، باید آن را به درستی بسته‌بندی کنید و مرتب آن‌ها را کنترل نمائید و قبل از پایان تاریخ انقضا، آن‌ها را مصرف کنید. اگر بوی نامطبوع و یا علائمی ناشی از فاسد شدن مواد غذائی مشاهده کردید، از مصرف آن‌ها خودداری کنید.
فر (تاون)
شیشه ها و بطری ها و درپوش های آن ها را به خوبی با آب داغ بشوئید و خشک کنید. سپس به مدت 15 دقیقه، با درجه‌ی حرارت 140 درجه‌ی سانتی‌گراد و یا 275درجه‌ی فارنهایت در فر (تاون) قرار دهید.
ماشین ظرفشوئی
انواع شیشه ها، بطری ها و درپوش آن ها را، با داغ ترین آب ماشین ظرفشویی شستشو دهید.
مایکروویو
این روش، برای بطری‌ها و شیشه‌هائی که دارای درپوش پیچی است، مناسب می‌باشد و برای شیشه‌ها و یا بطری‌هائی که درِ قفلی دارند، مناسب نمی‌باشد. در هر یک از بطری‌ها یا شیشه‌های مورد نظر، 4 قاشق سوپخوری آب بریزید. بعد آن‌ها را به مدت 2 دقیقه در مایکروویو قرار دهید. سپس آن‌ها را بیرون آورید و آبکشی کنید و با دستمال کاغذی، خشک نمائید.
قرار دادن در آب جوش
ظرف بزرگی را پر از آب کنید و انواع بطری‌ها، شیشه‌ها و درپوش آن ها را درون آب بگذارید و به آرامی آب را به جوش آورید. پس از به جوش آمدن آب، حرارت را خاموش کنید و بدین ترتیب، ظرف ها استریل می شوند. برای ضد عفونی و استریل کردن انواع پارچه ها یا دستمال هائی که در آشپزخانه استفاده می‌شود و حلقه های دور بطری ها، آن ها را درون ظرف جاداری بریزید و بر روی آن‌ها آب جوش بریزید تا بدین روش استریل شوند.

حرارت دادن سبب می شود هوای باقیمانده در ظروف مخصوص مارمالاد و مربا، از آن خارج شود
فرآیند حرارت دادن
برای نگهداری طولانی مدت و جلوگیری از فاسد شدن مواد غذائی، باید بطری های حاوی انواع مربا، مارمالاد یا سس را - که در منزل تهیه کرده‌اید- حرارت دهید و این کار را می توان از طریق قرار دادن، ظروف در آب جوش انجام داد. حرارت دادن سبب می شود هوای باقیمانده در ظروف مخصوص مارمالاد و مربا، از آن خارج شود و درپوش شیشه ها محکم تر گردد و به شکل وکیوم شده درآیند.
درپوش شیشه ها را بگذارید. در مورد شیشه‌هائی که دارای درپوش پیچی و نوار لاستیکی می‌باشند، بهتر است نوار لاستیکی را عوض کنید و از نوار نو به جای آن استفاده کنید. در مورد شیشه‌هائی که دارای در لولائی و قفل فلزی می‌باشند، پس از آن‌که نوار لاستیکی را دور درپوش گذاشتید، قفل را به حالت آزاد قرار دهید (اگر درون فر می‌گذارید) و اگر بطری‌ها را درون آب‌جوش قرار می‌دهید، قفل را به حالت محکم و فشرده ببندید. برخی از شیشه‌ها دارای درپوش پلاستیکی و پیچی می‌باشند. اگر درون فر (تاون) قرار می‌دهید، بهتر است نوار لاستیکی درپوش را جدا کنید، سپس آن را درون فر (تاون) بگذارید.
اگر از روش قرار دادن بطری‌ها و شیشه‌ها درون فر(تاون) استفاده می‌کنید، کف سینی در طبقه‌ی وسط فر (تاون) قرار دهید و دمای فر (تاون) را به 150 درجه‌ی سانتیگراد یا 300درجه‌ی فارنهایت برسانید و به مدت 15 دقیقه، آن‌ها را درفر (تاون) بگذارید. آن‌گاه شیشه‌ها را از درون فر (تاون) بیرون بیاورید و درپوش‌های آن‌ها را بلافاصله محکم ببندید.
اگر از روش قراردادن شیشه‌ها و بطری‌ها درون ظرف آب جوش استفاده می‌کنید، ابتدا شیشه‌ها را درون پارچه‌ی هوله‌ای بپیچید. سپس آن‌ها رادرون قابلمه‌ی استیل - که پر از آب گرم کرده‌اید - قرار دهید. شیشه‌ها نباید با یکدیگر در تماس باشند و میزان آب باید به حدی باشد که کاملاً روی بطری‌ها را بپوشاند (5/2 سانتی‌متر هم بالاتر). حالا در قابلمه را بگذارید و به تدریج درجه‌ی حرارت را زیاد کنید تا آب به جوش آید و به مدت زمان لازمه در آب جوش شناور باشند. سپس شیشه‌ها را از درون آب جوش بیرون بیاورید و درپوش آن‌ها را محکم سازید و یا اگر قفلی می‌باشند، قفل آن‌ها را فوراً ببندید.
برای اینکه از وکیوم شدن درپوش شیشه ها و یا بطری ها پس از حرارت دادن مطمئن شوید، باید پس از گذشت 24 ساعت از حرارت دادن شیشه‌ها و بستن در آن‌ها، به آرامی قفل درپوش‌های قفلی را باز کنید و یا در شیشه‌های دارای درپوش لاستیکی و پیچی (2 تکه) درپوش پیچی را بردارید و با استفاده از نوک ناخن و انگشتان خود، بکوشید درپوش را بردارید. اگر درپوش درجای خود محکم بود و جابه‌جا نشد، مطمئن باشید که به خوبی وکیوم شده است، اما اگر به راحتی جابه‌جا شد، به خوبی وکیوم نشده است. پس از اتمام فرآیند حرارت دادن، شیشه‌ها و بطری‌ها را درون یخچال نگه‌دارید و محتویات آن را ظرف مدت دو هفته مصرف کنید.
وکیوم کردن
برای جلوگیری از آلوده شدن دوباره‌ی مواد غذائی درون شیشه‌ها یا بطری ها در طولانی مدت، باید هوای داخل ظرف را کاملاً خارج کرد و این امر، با وکیوم کردن امکان پذیر می باشد. استفاده از روش های حرارت دادن و کنسرو کردن، از روش‌های معمول برای وکیوم کردن ظروف می باشد. زمانی که شیشه‌ها و بطری‌ها حرارت داده می‌شوند، هوای درون ظروف بر اثر حرارت از ظرف‌ها خارج می‌شود. برای وکیوم کردن مواد غذائی، آن‌ها را درون پوشش پلاستیکی ضخیم بریزید. آن‌گاه با استفاده از دستگاه وکیوم، هوای درون پوشش پلاستیکی را خارج سازید. بسته‌بندی‌های وکیوم شده، عمر نگهداری مواد غذائی وکیوم شده را افزایش می‌دهند. زیرا روشی مطمئن و مؤثر است و مواد غذائی وکیوم شده در فریزر عمر طولانی‌تری دارند.
جلوگیری از ورود هوا به درون شیشه ها و بطری ها (خارج کردن هوا)
یکی از روش‌های ساده و در عین حال مؤثر برای جلوگیری از ورود و رشد میکرو‌ارگانیزم های هوازی به درون مواد غذائی داخل شیشه ها و بطری ها، استفاده از یک لایه پوشش روغن و یا چربی بر روی مواد غذائی درون بطری می باشد. در این روش، پوشش روغن از رشد باکتری های هوازی - که برای زنده ماندن نیاز به اکسیژن دارند - جلوگیری می کند. از این شیوه، در زمان های قدیم برای حفظ و نگهداری گوشت پخته و مواد غذائی دارای آب نمک مانند زیتون و انواع پنیر، استفاده می کردند. اما امروزه روش های نوین جایگزین این روش شده است، ولی با این حال، هنوز یکی از روش‌های مطمئن و خانگی می‌باشد. مواد غذائی که با این روش (استفاده از روغن و یا چربی) نگهداری می‌شوند، حتماً باید همیشه در یخچال نگهداری شوند.
منبع : shooroshirin.ir