بزرگنمايي:

آریا بانو - بروز علائم اختلال شخصیت پارانوئید در میان بزرگسالان باعث می‌شود که کنار آمدن، زندگی و صمیمیت با آن‌ها را به امری دشوار تبدیل شود. افراد مبتلا به این نوع اختلال، علائم رفتاری خاصی دارند. سوء ظن و بدگمانی نسبت به تمام افراد، اعم از دوستان، خانواده و ... در میان این افراد بسیار شدید است.


سرویس روانشناسی - اختلال شخصیت پارانوئید یک وضعیت مزمن و فراگیرنده است که از طریق الگو‌های مخرب فکری، رفتاری و عملکردی توصیف می‌شود . چنین تخمین زده می‌شود که حدود 1 تا 2 درصد از آمریکایی‌های بزرگسال با این نوع از اختلال دست و پنجه نرم می‌کنند. علائم اختلال شخصیت پارانوئید معمولاً مشابه اسکیزوفرنی هستند. همچنین تعدادی از تحقیقات انجام شده به این نکته اشاره می‌کنند که ممکن است یک ارتباط ژنتیکی بین این دو نوع اختلال وجود داشته باشد. احتمال اینکه اشخاص مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید عارضه‌های دیگری مانند افسردگی، سوء مصرف مواد و انزواطلبی (ترس از مکان‌های شلوغ) را نیز تجربه کنند، بیشتر است.
معمول‌ترین علائم اختلال شخصیت پارانوئید
معمولاً افرادی که به اختلال شخصیت پارانوئید مبتلا هستند، موارد زیر را تجربه می‌کنند:
یکی از آشکارترین علائم اختلال شخصیت پارانوئید بدبینی است. این افراد دچار سوء ظن و بدگمانی مزمن و فراگیرنده هستند و شکاکیت (شک گرایی) خاصی نسبت به دیگران دارند. افراد پارانوئیدی احساس می‌کنند که دیگران به آن‌ها دروغ می‌گویند، آن‌ها را فریب می‌دهند و از آن‌ها سوء استفاده می‌کنند. امکان دارد چنین فکر کنند که دوستان، خانواده و همسر یا شریک عاطفی آن‌ها بی‌وفا و غیر قابل اعتماد هستند. آن‌ها در مقابل مشاهده فریبکاری با عصبانیت بیش از حد واکنش نشان می‌دهند. معمولاً در جمع تحت عنوان فردی سرد مزاج ، حسود ، مرموز و جدی توصیف می‌شوند. این گونه افراد به دنبال معانی پنهان حرکات بدن و مکالمات هستند.
اشخاص مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید همواره چنین فکر می‌کنند که دیگران به دنبال سوء استفاده، ضربه زدن یا فریب دادن آن‌ها هستند، حتی اگر هیچ مدرکی دال بر تأیید طرز فکر آن‌ها وجود نداشته باشد. در حالی که احتیاط در برخورد با موقعیت‌های خاصی تا اندازه‌ای لازم و معمول است، اما اشخاص مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید بیش از حد شکاک هستند.
معمولاً کنار آمدن با افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، دشوار است و این گونه افراد مشکلات متنوعی با روابط نزدیک دارند. بدگمانی بیش از حد و خصومت‌های آن‌ها با استدلال‌های نپوشیده، شکایات مکرر یا با سکوت و سردی ظاهری همراه است .
افراد دارای اختلال شخصیت پارانوئید باید خودبسنده بوده و حس استقلال نیرومندی داشته باشند، چون این اشخاص نمی‌توانند به دیگران اعتماد کنند . آن‌ها معمولاً نرم نشو، منتقد دیگران و غیر قابل همکاری هستند، و خود نیز مشکل بزرگی با پذیرش انتقاد دارند .
در صورتی که اختلال روانی دیگری از قبیل: اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی یا اختلال افسردگی در فرد مشاهده شده باشد، اختلال شخصیت پارانوئید قابل تشخیص نخواهد بود.
اختلال شخصیت پارانوئید حاکی از الگو‌های رفتاری بلند مدت و تداوم یافته است ، پس معمولاً این علائم را در افراد بزرگسال می‌توان شناسایی کرد. وجود و تشخیص این اختلال در میان کودکان و نوجوانان پدیده غیر معمولی است، زیرا کودک یا نوجوان هنوز هم در حال رشد، تغییر شخصیت و بلوغ است. به هر حال، زمانی تشخیص داده می‌شود که یک کودک یا نوجوان دچار اختلال شخصیت پارانوئید شده است که خصوصیات و علائم بیماری دست کم به مدت یک سال در فرد مشاهده شده باشد.
علائم اختلال شخصیت پارانوئید در میان مردان بیشتر دیده می‌شود . معمولاً حدود 2/3 و 4/4 درصد از جمعیت به این بیماری مبتلا می‌شوند.
درمان اختلال شخصیت پارانوئید

عموماً اختلال شخصیت پارانوئید با استفاده از روان درمانی علاج می‌شود. درمان رفتاری شناختی معمولاً به افراد کمک می‌کند تا الگو‌های فکری تحریف شده و رفتار‌های نابهنجار خود را سامان دهند.
درمان رفتاری شناختی (CBT) نوعی معالجه روان درمانی است که به بیمار کمک می‌کند تا افکار و احساساتی را که بر رفتار‌ها تأثیر می‌گذارند، درک کند. معمولاً از CBT برای درمان طیف وسیعی از اختلالات از قبیل ترس‌ها (فوبیاها)، انواع اعتیاد، افسردگی و اضطراب بهره می‌برند. در کل درمان رفتاری شناختی کوتاه مدت است و بر کمک کردن به بیمار برای تعامل با یک مشکل بسیار خاص تمرکز می‌کند. افراد در جریان درمان یاد می‌گیرند که چگونه الگو‌های فکری نابود کننده و مختل کننده‌ای را که تأثیراتی منفی بر رفتار آن‌ها دارند، شناسایی و تغییر دهند. اصول درمان رفتاری شناختی

مفهوم اصلی پشت CBT این است که افکار و احساسات ما نقشی اساسی در رفتار و چگونگی برخورد ما با مسائل دارند . برای مثال، شخصی که زمان بسیاری را صرف فکر کردن درباره تصادفات هوایی، تصادفات باند‌های فرودگاه‌ها و دیگر فاجعه‌های هوایی می‌کند، احتمالاً به جایی می‌رسد که از انجام سفر‌های هوایی پرهیز کند.
هدف از درمان رفتاری شناختی این است که به بیماران یاد دهند، حال که توانایی کنترل کردن تمام ابعاد جهان پیرامونی خود را ندارند، می‌توانند نحوه تفسیر و تعامل خود با پدیده‌های محیط زندگی خود را کنترل کنند .
طبق گزارش اتحادیه روان درمانی رفتاری و شناختی بریتانیا، "روان درمانی رفتاری و شناختی یک طیف درمانی مبتنی بر مفاهیم و اصول مأخوذ شده از مدل‌های روانشناختی عواطف و رفتار‌های انسانی است. آنها شامل طیف وسیعی از رویکرد‌های درمانی برای اختلالات عاطفی، همراه با زنجیره‌ای از روان درمانی فردی ساخت یافته تا مواد کمک به نفس می‌شود.
تعدادی رویکرد متفاوت نسبت به CBT وجود دارند. متخصصان سلامت ذهن به طور مداوم از این رویکردها، که به قرار زیر هستند، استفاده می‌کنند.
درمان رفتاری عاطفی عقلانی (REBT) درمان شناختی درمان چندمنظوره در ابتدا بعضی از بیماران ابراز می‌کنند که در حالی که می‌دانند افکار ناسالم و غیر عقلانی وجود دارند، اما صرف اطلاع از ماهیت این افکار، توقف فکر کردن به آن‌ها را تسهیل نمی‌کند. در اینجا باید خاطر نشان ساخت که کار CBT صرفاً شناسایی این الگو‌های فکری نیست، بلکه بر طیف گسترده‌ای از استراتژی‌ها تمرکز می‌کند تا به تسلط بیمار بر این افکار یاری برساند. چنین استراتژی‌هایی شامل ثبت وقایع روزمره، ایفای نقش، تکنیک‌های تمدد اعصاب و حواس پرتی‌های ذهنی می‌شوند.
درمان‌های تکمیلی اختلال شخصیت پارانوئید
دیگر رویکرد‌های درمانی شامل درمان گروهی و درمان روانشناختی می‌شوند. در بعضی موارد همزمان با فرآیند روان درمانی از دارو نیز استفاده می‌شود. معمولاً دارو‌هایی که تجویز می‌شوند عبارتند از دارو‌های ضد افسردگی، ضد روان پریشی و دارو‌های ضد اضطراب. تجویز دارو به تنهایی روش درمان توصیه شده‌ای برای اختلالات شخصیتی نیست و در بهترین حالت دارو را باید همزمان با فرآیند روان درمانی مصرف کرد.
به نظر شما علائم اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟ آیا فردی را با این بیماری روانی می‌شناسید؟ نظرات و تجربیات خود را در انتهای این صفحه در قسمت "ارسال نظر" با مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید.
سامان کهنه پوشی